Prace wykonywane na dużych wysokościach są zaliczane do szczególnie niebezpiecznych. Pracownicy świadczący swoje usługi na różnego rodzaju konstrukcjach budowlanych, rusztowaniach, stropach czy turbinach wiatrowych muszą dysponować odpowiednimi umiejętnościami, aby bezpiecznie realizować wszystkie powierzone im zadania. W tym celu konieczne jest nabycie specyficznych kompetencji oraz uprawnień, a także posiadanie pewnych predyspozycji zdrowotnych.
Wykonywanie pracy na wysokości
Za pracę na wysokości uważa się wszystkie czynności, które pracownik wykonuje na wysokości przynajmniej 1 m nad poziomem terenu lub podłogi. Nie dotyczy ona natomiast obowiązków wypełnianych na powierzchni osłoniętej ze wszystkich stron, do wysokości co najmniej 1,5 m – np. ścianami pełnymi, ścianami wyposażonymi w szklane okna lub ścianami posiadającymi inne stałe konstrukcje i urządzenia zapewniające ochronę przed upadkiem. Prace na wysokości zaliczają się do tzw. prac szczególnie niebezpiecznych, dlatego wymagają od pracodawcy spełnienia obowiązków przyczyniających się do zwiększenia bezpieczeństwa. Pracownikom powinien być zapewniony bezpośredni nadzór na realizacją prac, odpowiednie środki ochrony zbiorowej i indywidualnej oraz specjalistyczny instruktaż stanowiskowy.
Przepisy prawne
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej dotyczących ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, w trakcie wykonywania prac wysokościowych należy zachować szczególną ostrożność. Osoby realizujące takie zadania muszą przestrzegać wszystkich zasad BHB, ponieważ bagatelizowanie jakichkolwiek przepisów może prowadzić do poważnych wypadków. Nieostrożna praca na wysokości wiąże się z ryzykiem utraty zdrowia, a nawet życia. Kluczowe znaczenie mają zezwolenia do wykonywania takich robót, czyli specjalistyczne uprawnienia. Osoby zatrudnione przy pracach wysokościowych muszą dysponować aktualnym zaświadczeniem o udziale w odpowiednim szkoleniu, a także orzeczeniem lekarskim o braku przeciwwskazań do pracy w takich warunkach. W ten sposób zyskać można pewność, że serwis łopat turbin wiatrowych czy montaż instalacji ppoż. w hali produkcyjnej zostanie przeprowadzony przez kompetentnych fachowców.
Wymagania dla pracowników wysokościowych
Osoba pracująca na dużych wysokościach musi spełnić pewne wymagania zdrowotne. Czynnikiem dyskwalifikującym z możliwości spełnienia takich obowiązków jest akrofobia, czyli lęk wysokości. Pracownicy wysokościowi muszą być też odpowiedzialni i opanowani, co powoli im na zachowanie spokoju nawet w przypadku wystąpienia niebezpiecznych okoliczności. Osoby pracujące w takich warunkach nie mogą nadużywać alkoholu lub innych używek, ponieważ negatywnie wpływają one na równowagę oraz percepcję. Nie bez znaczenia pozostaje umiejętność pracy w grupie i dobra komunikacja ze współpracownikami, która przekłada się na zwiększenie efektywności realizowanych prac. Takimi predyspozycjami wyróżnia się zespół pracowników firmy Teton, których specjalizacją jest alpinistyka przemysłowa.
Uprawnienia wysokościowe
Pracownicy stosujący techniki alpinistyczne muszą dysponować odpowiednimi uprawnieniami wysokościowymi, które przyznawane są m.in. monterom, budowlańcom, konserwatorom linii energetycznych i telekomunikacyjnych, osobom odpowiedzialnym za serwis turbin wiatrowych czy fachowcom platform wiertniczych. Zezwoleniem na prace wysokościowe muszą dysponować również specjaliści, którzy przeprowadzają mycie okien, czyszczenie przemysłowe, malowanie i renowację elewacji budynków czy montaż instalacji ppoż. w magazynie lub na hali. Aby zdobyć uprawnienia, należy odbyć specjalistyczny kurs oraz zdać odpowiedni egzamin. Szkolenie na dostęp linowy oraz obsługę wielu innych technik odbyć można we własnym zakresie, bądź też skorzystać z programu edukacji organizowanego przez pracodawcę. Kurs obejmuje część teoretyczną, która nakreśla specyfikę pracy na wysokości oraz informuje uczestników o zasadach BHP i możliwych zagrożeniach. W części praktycznej poznać można natomiast metody wykonywania różnych prac, takich jak np. montaż tryskaczy.
